Waar te beginnen met een energetische renovatie?

Waar te beginnen met een energetische renovatie?

In welke volgorde moeten de werkzaamheden bij een energetische renovatie uitgevoerd worden? Er bestaat geen algemene regel die geldig is voor alle gebouwen, maar Buildwise beveelt aan om geval per geval prioriteiten te stellen alvorens men van start gaat met de werken. Een voorafgaandelijke energieaudit van het gebouw kan deze keuze sturen.

Hoe kan men een gebouw energetisch renoveren tegen een aanvaardbare kostprijs? Moet men, zoals vaak beweerd wordt, beginnen met de isolatie van het gebouw om vervolgens de kosten voor de verwarming te verlagen? Deze bewering gaat meestal op, maar soms presteert het verwarmingssysteem dermate slecht dat het beter is om het meteen te vervangen door een moderne warmtegenerator. Is dit niet het geval, dan kan men overgaan tot de volledige – eventueel gefaseerde – renovatie van de gebouwschil. Met welke thermische isolatie en met welke dikte? Met of zonder gebruik van prefabricage? Welke rol kunnen de vloeren spelen? Deze vragen kunnen enkel beantwoord worden na een doorgedreven analyse. Bepaalde tijdelijke, kleinschalige en redelijk goedkope werkzaamheden kunnen soms een onmiddellijke impact hebben. Denken we maar even aan het aanbrengen van schuimbanden aan de omtrek van venster- en deuropeningen die toelaten om tocht te beperken... Ook de elektriciteitskosten kunnen sterk verlaagd worden door gebruik te maken van geschikte toestellen en een aangepaste verlichting en door de eventuele plaatsing van fotovoltaïsche zonnepanelen.

Het isoleren van de gebouwschil

Het isoleren van de dakschilden van hellende daken is essentieel om de zolderruimten in gebruik te kunnen nemen. Bij platte daken moet er dan weer niet alleen op gelet worden dat ze water- en luchtdicht zijn, maar ook dat ze thermisch geïsoleerd zijn. Bij een renovatie kan er bovendien voor geopteerd worden om zonnepanelen te installeren. De luchtdichtheid en thermische isolatie van de venster- en deuropeningen gaan hand in hand: een beter kader om de luchtdichtheid te verbeteren en een betere beglazing om de thermische isolatie te optimaliseren. Hetzelfde principe geldt voor de muren: het is essentieel om hun thermische isolatie en luchtdichtheid te verbeteren, met name ter hoogte van de aansluitingen met het schrijnwerk. De luchtdichtheid van de lopende delen wordt in de regel verzekerd door de binnenbepleistering. Om met behulp van ‘traditionele’ isolatiematerialen het gewenste ambitieniveau te behalen, moeten er één of meerdere bijkomende isolatielagen toegevoegd worden. 

Details

De ‘bouwknopen’, onder meer tussen een puntgevel en een dak, vergen bijzondere aandacht. Zo dient men te voorkomen dat de isolatie als het ware tot een zeef herleid wordt ten gevolge van luchtlekken. De werkelijke U-waarde van een gevel kan verdubbeld worden door toedoen van koudebruggen. Verder willen we erop wijzen dat het aandeel van het sanitaire warme water in het totale energieverbruik in beter geïsoleerde gebouwen met potentieel minder verwarming toeneemt en dus goed beheerd moet worden.

De drie pijlers van energiebesparing

Om te kunnen komen tot energiebesparingen zijn er drie aspecten van belang: thermische isolatie, luchtdichtheid en ventilatie. Vermits de thermische isolatie en de luchtdichtheid allebei verband houden met de gebouwschil, is het een goed idee om deze twee punten tegelijkertijd te behandelen. Bij de renovatie van een hellend dak kan de plaatsing van de thermische isolatie langs de binnenkant bijvoorbeeld gepaard gaan met het aanbrengen van een luchtdichtheidsmembraan. Een ander voorbeeld is de vervanging van de raamkaders. Tijdens deze operatie kan men namelijk zowel de luchtdichtheid van de opvulling als de continuïteit van de thermische isolatie controleren. Als derde pijler van de energetische renovatie, moet de ventilatie ontworpen worden in functie van de andere twee. Als er bijvoorbeeld een renovatie van de ventilatiesystemen gepland is, dan kan het nuttig zijn om te anticiperen op de noodzakelijke doorboringen. 

Artikel uit Embuild magazine (uitgave april 2023) met ondersteuning van Buildwise